Αρμενία Γεωργία Αζερμπαϊτζάν Ναγκόρνο Καραμπάχ

Πτήση μέσω ενδιάμεσου σταθμού για το Ναχτσιβάν, τον περίκλειστο εξωτερικό θύλακα του Αζερμπαϊτζάν που συνορεύει με την Τουρκία, την Αρμενία και το Ιράν.

Άφιξη το πρωί στο Ναχτσιβάν και ξενάγηση της πόλης που σύμφωνα με την παράδοση της Αρμενίας ιδρύθηκε από τον Νώε. Το αρχαιότερο υλικό που βρέθηκε στην περιοχή προέρχεται από τα νεολιθικά χρόνια ενώ το 189 π.Χ. αποτέλεσε τμήμα του νέου βασιλείου της Αρμενίας. Τον 7ο αιώνα η περιοχή υποτάχθηκε στους Άραβες, ως τον 11ο αιώνα νέοι κατακτητές έγιναν οι Σελτζούκοι Τούρκοι και ακολούθησαν οι Γεωργιανοί και οι Μογγόλοι. Τον Δεκέμβριο του 1918, με την υποστήριξη του Κόμματος Ισότητας του Αζερμπαϊτζάν, ανακηρύχθηκε η Δημοκρατία του Αράς στο Ναχτσιβάν από τον Τζαφάρ Κουλί Χαν Ναχτσιβάνσκι. Η αρμενική κυβέρνηση δεν αναγνώρισε το νέο κράτος και απέστειλε στρατό στην περιοχή. Έτσι, ξέσπασε ο πόλεμος στο Αράς. Το 1919 εδραιώθηκε η αρμενική κυριαρχία στην αποσχισθείσα περιοχή.
Την ίδια χρονιά αποχώρησαν και οι Βρετανοί, ενώ συνεχίστηκε λυσσαλέα ο πόλεμος ανάμεσα σε Αρμένιους και Αζέρους. Το 1920 έγινε αυτόνομη σοβιετική σοσιαλιστική δημοκρατία με στενούς δεσμούς με το Αζερμπαϊτζάν. Επί σοβιετικού καθεστώτος αποσοβήθηκε κάπως η ένταση στις σχέσεις μεταξύ Αζέρων και Αρμενίων, ενώ βελτιώθηκαν και οι υποδομές. Σήμερα παραμένει αυτόνομο και διεθνώς αναγνωρίζεται ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν, όμως διοικείται από Κοινοβούλιο που εκλέγουν οι κάτοικοί του. Ωστόσο, η δημοκρατία παραμένει απομονωμένη, όχι μόνο από το υπόλοιπο Αζερμπαϊτζάν, αλλά και πρακτικά από ολόκληρη την περιοχή του Νοτίου Καυκάσου. Απόγευμα ελεύθερο.

Πτήση για το Μπακού, πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν. Με την άφιξη θα ξεναγηθούμε στην μεγαλύτερη πόλη της Υπερκαυκασίας ξεκινώντας με την επίσκεψή μας στο πάρκο Ναγκόρνι με την εκπληκτική θέα προς την πόλη και την Κασπία Θάλασσα. Στη συνέχεια θα επισκεφθούμε την παλιά πόλη και το φρούριο του Ιτσερί Σεχέρ, όπου θα ανακαλύψουμε τα καραβάν σεράι της Μπουχάρα και του Μουλτάν και θα δούμε τον επιβλητικό πύργο της Παρθένας. Μέρος της ξενάγησής μας και το Μουσείο Χαλιών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, όπου εκτίθενται χαλιά, κεντήματα και άλλα είδη χειροτεχνίας. Στη συνέχεια μας περιμένει η χερσόνησο Απσερόν όπου κυριαρχεί ο ζωροαστρικός ναός Αρεζγκάχ με την αιώνια φωτιά, αντικείμενο λατρείας ανά τους αιώνες και αποτέλεσμα των τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου του υπεδάφους του Αζερμπαϊτζάν, βασική πλουτοπαραγωγική πηγή της χώρας. Το βράδυ μάς περιμένει δείπνο σε παραδοσιακό καραβάν σεράι με τυπική αζέρικη κουζίνα.

Κατευθυνόμαστε κατά μήκος του όγκου του Καυκάσου για την μεσαιωνική πόλη Σέκι, περιτριγυρισμένη από υπέροχα δάση και βουνά. Με την άφιξή μας θα επισκεφθούμε το φρούριο της πόλης και τα ανάκτορα των σάχηδων του Σέκι.

Το πρωί αναχωρούμε οδικώς για την Γεωργία και την πρωτεύουσά της Τιφλίδα όπου θα φτάσουμε αργά το απόγευμα. Η Τιφλίδα είναι η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη της Γεωργίας και ουσιαστικά πρόκειται για παλαιά πόλη αφού ιδρύθηκε τον πέμπτο αιώνα μ.Χ. από τον Γεωργιανό βασιλιά Γκοργκασάλι. Ο πληθυσμός της πόλης είναι λίγο πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους. Την Τιφλίδα διαπερνά ο ποταμός Κούρα που έλαβε το όνομά του από τον Πέρση βασιλιά Κύρο τον Μέγα.

Η σημερινή πρωινή μας εκδρομή θα μας φέρει στα φαράγγια του Καυκάσου. Θα ανεβούμε στο ναό του μοναστηριού Τζβάρι και θα σταθούμε στην ιστορική πόλη Μτσχέτα που έχει ηλικία 3000 ετών. Στη συνέχεια, θα κατευθυνθούμε προς το Ανανούρι, ταξιδεύοντας κατά μήκος της θρυλικής Στρατιωτικής Οδού που ένωνε τις χώρες του Καυκάσου με την Ρωσία. Θα επισκεφθούμε την οχυρωμένη εκκλησία του Ανανούρι και θα επιστρέψουμε στο Τμπιλίσι. Στην απογευματινή μας περιήγηση στην πόλη θα δούμε το ναό Μετέχι, τα ερείπια του φρουρίου Ναρικάλα, την Αρχιεπισκοπή, το Αρχαιολογικό Μουσείο με τον θησαυρό της Κολχίδας και το Ιστορικό Μουσείο όπου φυλάσσονται ο Σταυρός της βασίλισσας Ταμάρα και το Ποτήριον του βασιλιά Μπαγκράντ. Η Τιφλίδα παρουσιάζει μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αισθητική αφού έχει επηρεαστεί από τους Ρώσους, τους Βυζαντινούς, τους Πέρσες και τους Οθωμανούς. Ωστόσο, η σοβιετική αισθητική των ψηλών πολυκατοικιών είναι πανταχού παρούσα, ιδιαίτερα στα προάστια της πόλης. Η πόλη είναι χωρισμένη στην παλιά και τη νέα Τιφλίδα με το παλαιότερο κομμάτι της πρωτεύουσας να διακρίνεται για τις πρωτότυπες καθώς και τις παραδοσιακές οικίες του. Τα παραδοσιακά σπίτια της Τιφλίδας χαρακτηρίζονται από τα ξύλινα μπαλκόνια τους.

Το πρωί θα περάσουμε τα Αρμενικά σύνορα και θα κατευθυνθούμε στο μοναστήρι Σαναχίν που κατασκευάστηκε τον 10ο αιώνα και είναι προστατευόμενο από την UNESCO, μαζί με το κοντινό μοναστήρι του Αλαβέρντι πλούσιο σε αγιογραφίες. Στη λίμνη Σεβάν, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων και το εκκλησάκι του Bαπτιστή και να φωτογραφίσουμε το τοπίο με τις χιονισμένες κορυφές των βουνών, το οποίο θα μας μείνει πραγματικά αξέχαστο. Αργά το απόγευμα καταλήγουμε στο Ερεβάν.

Το Ερεβάν είναι η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη της Αρμενίας, χτισμένο στις όχθες του ποταμού Ραζντάν και αποτελεί το διοικητικό, πολιτιστικό και βιομηχανικό κέντρο της χώρας. Η ιστορία της πόλης αρχίζει τον 8ο αιώνα π.Χ., με την ανέγερση του φρουρίου Ερεμπύνι το 782 π.Χ. Τελικώς, το όνομα «Ερεμπούνι» εξελίχθηκε στην αρμενική γλώσσα κυρίως τον 5ο ή τον 4ο αιώνα π.Χ., ώστε να καταλήξει σε «Γερεβάν» πριν τον 7ο αιώνα μ.Χ. Οφείλουμε ακόμη να αναφέρουμε πως η πόλη ως ένα από τα κέντρα του αρμενικού πολιτισμού, αποτελεί έδρα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Ερεβάν (από το 1919), της Αρμενικής Ακαδημίας Επιστημών, ενός ιστορικού μουσείου, μιας όπερας, ενός εθνικού ωδείου και αρκετών τεχνικών ιδρυμάτων. Η σημερινή μας ξενάγηση ξεκινάει από το Ιστορικό Μουσείο της Αρμενίας και συνεχίζουμε με περιήγηση στην πόλη όπου θα περάσουμε τις λεωφόρους Μάστοτς και Αμποβιάνι με προορισμό τον ιερό χώρο Ετσμιατζίν και τον ομώνυμο Καθεδρικό Ναό του 4ου αιώνα, όπου βρίσκεται η έδρα του Αρμένιου Πατριάρχη. Το μεσημέρι μάς περιμένει η επίσκεψη στον αρχαίο ναό του θεού Μίθρα στην πόλη Γκαρνί. Στη συνέχεια θα απολαύσουμε την εκπληκτική θέα από το φαράγγι Γκεγκάρτ όπου είναι χτισμένο το ομώνυμο μοναστήρι.

Διασχίζουμε την ραχοκοκαλιά της Αρμενίας με προορισμό το Ναγκόρνο Καραμπάχ, το κράτος που γεννήθηκε μόνο και αβοήθητο από τη θέληση των χριστιανών του αρμενικού οροπεδίου για να ζήσουν με τον δικό τους τρόπο. Στη διαδρομή θα δούμε μερικά από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα του ταξιδιού μας όπως το μικρό μοναστήρι Χορ Βιράπ που ατενίζει νοσταλγικά το όρος Αραράτ και είναι ως τις μέρες μας ιερός τόπος προσκυνήματος. Στο Χορ Βιράπ (Βαθύς Λάκκος) φυλακίστηκε ο Άγιος Γρηγόριος ο Φωτιστής, ο ιδρυτής και πρώτος επίσκοπος της Αρμενικής εκκλησίας, το όνομα και το έργο του οποίου έχει συνδεθεί με τον εκχριστιανισμό του Αρμενικού λαού. Στη συνέχεια θα σταθούμε στο αρχιτεκτονικό θαύμα που λέγεται Νοβαράνγκ ενώ στο Τατέβ οι αισθήσεις θα απογειωθούν καθώς θα αντικρίζουμε το μοναστήρι που βρίσκεται χτισμένο στην άκρη του χάους. Άφιξη στο Στεπανακέρτ την πρωτεύουσα της αυτοανακηρυχθείσας δημοκρατίας του Αρτσάχ, όπως ονομάζεται η χώρα στα αρμενικά.

Η μεγάλη στιγμή έφτασε. Σήμερα θα εξορμήσουμε στα βόρεια του Αρτσάχ όπου βρίσκεται το Γκαντζασάρ το εξαίσιο αρχιτεκτόνημα του 13ου αιώνα. Στην ίδια περιοχή θα εξερευνήσουμε το φρούριο του Τιγρανακέρτ και αν οι στρατιωτικές αρχές το επιτρέψουν ίσως φτάσουμε μέχρι το επιβλητικό φρούριο το Τζραμπέρντ. Η γνωριμία με το Αρτσάχ είναι κάτι παραπάνω από απλή περιήγηση.

Σήμερα αποχαιρετούμε το Αρτσάχ και ταξιδεύοντας κατά μήκος του κεντρικού οδικού άξονα φθάνουμε νωρίς το απόγευμα στο γνωστό μας Ερεβάν που έχει αρκετές μεγάλες δημόσιες βιβλιοθήκες, μουσεία, θέατρα, βοτανικούς και ζωολογικούς κήπους.

Επιστροφή στην Τιφλίδα διασχίζοντας τα φαράγγια του ποταμού Ντεμπέντ. Φτάνοντας στην Τιφλίδα περπατήστε στην λεωφόρο Ρουσταβέλι με τα φινετσάτα καταστήματα, το κτίριο της όπερας και τη στήλη του Αγ. Γεωργίου στην πλατεία της Ελευθερίας.

Πρώτος σταθμός της σημερινής μας διαδρομής είναι το Γκόρι, γενέτειρα του Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Τζουκασβίλι παγκοσμίως γνωστός με το ψευδώνυμο Στάλιν. Στο ομώνυμο μουσείο θα δούμε προσωπικά του αντικείμενα και θα γνωρίσουμε άγνωστες πτυχές των πρώτων χρόνων της ζωής του αμφιλεγόμενου ηγέτη. Φτάνοντας στο Κουταϊσί, την πρωτεύουσα του αρχαίου βασιλείου της Κολχίδας, θα δούμε τα μεγαλοπρεπή ερείπια του Καθεδρικού της δυναστείας των Βαγρατιδών και τα μοναστήρια Μοτσαμέτα  και Γκελάτ.

Το διήμερο που ακολουθεί αποτελεί ένα σταθμό στο οδοιπορικό μας που έξω από κάθε τουριστικό και συνηθισμένο δρομολόγιο – θα μας οδηγήσει στα ξεχασμένα οροπέδια του Καυκάσου. Εδώ βρίσκεται η περιοχή του Σβανέτι, η «Μάνη της Γεωργίας» όπου θα φτάσουμε με ειδικά 4Χ4 οχήματα. Το δυσπρόσιτο της περιοχής διαφύλαξε τον χαρακτήρα και τις παραδόσεις αυτής της γωνιάς του κόσμου.

Ολόκληρη η ημέρα είναι αφιερωμένη στα χωριά της ευρύτερης περιοχής. Ξεχωρίζει το χωριό κόσμημα Ουσγκούλι με εξαιρετικά καλοδιατηρημένα δείγματα της τοπικής αρχιτεκτονικής, το Εθνογραφικό Μουσείο της πόλης, οι εκκλησίες Λατάλι και Λεντσέρι, καθώς και οι χαρακτηριστικοί «μανιάτικοι» Πύργοι.

Αναχώρηση οδικώς για τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας και την περιοχή της Αζαρίας με τελικό προορισμό το ιστορικό Βατούμι ή Βαθύς Λιμένας, όπου ήκμασε για πολλούς αιώνες το ελληνικό στοιχείο. Είναι πρωτεύουσα της αυτόνομης Δημοκρατίας της Αζαρίας και σημαντικό λιμάνι της χώρας στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, όπου καταλήγει ο πετρελαιαγωγός του Μπακού. Μας είναι γνωστή από τους μύθους του Προμηθέα, του Φρίξου και της Έλλης, του Ηρακλή, των Αργοναυτών και του Χρυσόμαλλου Δέρατος. Άφιξη και ξενάγηση στα σημαντικότερα αξιοθέατα μιας πόλης όπου ανασύρει μνήμες μιας άλλης χρυσής εποχής.

Γεμάτοι εικόνες από το μεγαλείο των υπέροχων χωρών που επισκεφθήκαμε και τις πλούσιες εντυπώσεις που αποκομίσαμε, επιστρέφουμε μέσω ενδιάμεσου σταθμού για την Ελλάδα.