Ως Δρόμος του Μεταξιού είναι γνωστό το δίκτυο των εμπορικών δρόμων μεταξύ της Κίνας και των κρατών που βρίσκονται στα δυτικά και στα νότια αυτής. Το δίκτυο αυτό απλωνόταν σε ολόκληρη την Ασιατική ήπειρο, με έναρξη την Κίνα και προορισμό την Ινδία, την Περσία και τις περιοχές της Μεσογείου, ενώ παράλληλα, μέσω του Ινδικού Ωκεανού, τα προϊόντα μεταφέρονταν μέσω των θαλάσσιων διαδρομών προς την Ινδοκίνα, την Ινδία, την Αραβική χερσόνησο και τις χώρες της ανατολικής Αφρικής. Ο Δρόμος του μεταξιού υπήρξε το σημαντικότερο εμπορικό δίκτυο από την Αρχαιότητα, μέχρι την σταδιακή εγκατάλειψή του μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453.
Η ονομασία «Δρόμος του Μεταξιού» (στα γερμανικά: Seidenstraße) χρησιμοποιήθηκε επίσημα για πρώτη φορά από τον Γερμανό γεωγράφο Φερδινάνδο φον Ριχτχόφεν, τον 19ο αιώνα.Το όνομα προέρχεται από ένα από τα πιο προσοδοφόρα προϊόντα που διακινούσε η Κίνα, το κινέζικο μετάξι, η εμπορική εκμετάλλευση του οποίου ξεκίνησε σε εντατική μορφή την περίοδο της Δυναστείας των Χαν, μετά τις εξερευνήσεις του Τσανγκ Τσιαν.
Τα προϊόντα που διακινούσαν οι έμποροι με τα καραβάνια τους περιλάμβαναν:
Από τα δυτικά προς τα ανατολικά:
Άλογα
Σέλες
Σταφύλια
Σκύλους και άλλα κατοικίδια ζώα
Γουναρικά και δέρματα ζώων
Μέλι
Φρούτα
Υαλικά
Μάλλινες κουβέρτες, χαλιά
Κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα (όπως κουρτίνες)
Χρυσό και ασήμι
Καμήλες
Σκλάβους
Όπλα και πανοπλίες
Από την Ανατολή προς τη Δύση:
Μετάξι
Τσάι
Βαφές
Πολύτιμους λίθους
Πορσελάνη
Μπαχαρικά (όπως κανέλα και τζίντζερ)
Χάλκινα και χρυσά αντικείμενα
Φάρμακα
Αρώματα
Ελεφαντόδοντο
Ρύζι
Χαρτί
Πυρίτιδα
Ο Δρόμος του Μεταξιού “εγκαινιάστηκε” το 153 π.Χ. από την Δυναστεία των Χαν και δεν ήταν ποτέ ένας δρόμος αλλά ένα δίκτυο περίπου 6.400 χιλιομέτρων από δύσκολες και επικίνδυνες για την ασφάλεια των καραβανιών διαδρομές μέσα από ερημικά τοπία και στέπες. Μέσω του Δρόμου του Μεταξιού ο Μάρκο Πόλο, Βενετός έμπορος και εξερευνητής, έφτασε στην Κίνα, ενώ κανένας έμπορος πριν και μετά, ως το1453, δεν κατάφερε να τον διασχίσει ολόκληρο!
Εκτός από την τεράστια εμπορική του σημασία, ο Δρόμος του Μεταξιού είχε και μεγάλη πολιτισμική αλλά και πολιτική σημασία. Από τις διακλαδώσεις του δικτύου αυτού έρρευσαν και οι πολιτιστικές και θρησκευτικές επιρροές από την Κίνα προς άλλες χώρες αλλά και το αντίστροφο (αν και σπανιότερα). Μέσα από τις διαδρομές του μεταξιού εξαπλώθηκαν οι διδαχές του Βουδισμού, του Χριστιανισμού αλλά και του Ισλάμ. Πολύ περισσότερο από οικονομική οδός ήταν ένα κανάλι μέσα από το οποίο πέρασαν από κάθε χώρα σε άλλες η τέχνη, η θρησκεία, η φιλοσοφία, η τεχνολογία, η γλώσσα, η επιστήμη, η αρχιτεκτονική και ό,τι άλλο κουβαλούσαν οι έμποροι πέρα από τα εμπορεύματά τους.
Ο Δρόμος του Μεταξιού υπήρξε πηγή έμπνευσης για δεκάδες εξερευνητές και θαλασσοπόρους της εποχής των Μεγάλων Ανακαλύψεων που ακολούθησε το κλείσιμό του από τους Οθωμανούς το 1453 αλλά και συγγραφέων, καλλιτεχνών και κινηματογραφικών παραγωγών.
O ίδιος ο Δρόμος υπήρξε αντικείμενο μελέτης αρχαιολόγων και ιστορικών (πρώτες αναφορές γι’ αυτόν υπάρχουν και στον Ηρόδοτο) και είναι ένας πραγματικός θησαυρός του παγκόσμιου πολιτισμού.
H Unesco έχε δημιουργήσει και “τρέχει” ένα ολόκληρο project για τον Δρόμο του Μεταξιού, αξιοποιεί και μοιράζεται πληροφορίες σχετικά με αυτόν -σε συνεργασία με την Κίνα, Καζακστάν, Ομάν, Γερμανία και Αζερμπαϊτζάν- και μάλιστα προσκαλεί όλους όσους εργάζονται ή ταξιδεύουν στο μήκος του να μοιράζονται μαζί τις φωτογραφίες.
Η κύρια διαδρομή του Δρόμου του Μεταξιού ταξίδευε μέσω της Κίνας κατά μήκος του διαδρόμου Gan-Su, στη συνέχεια μέσω της λεκάνης του Tarima και των ορεινών περιοχών Pamir και Tian-Shan στην Κεντρική Ασία, το Αφγανιστάν, το Ιράν, τις ανατολικές ακτές της Μεσογείου και ακόμα πιο μακριά στα εμπορικά κέντρα της Εγγύς Ανατολής και στην Ευρώπη.
Σήμερα, ο Δρόμος του Μεταξιού προσφέρει εξαιρετικούς ταξιδιωτικούς προορισμούς, που ξεχωρίζουν για τα τοπία, τη φύση και τα αξιοθέατά τους και είναι επισκέψιμα από τους σύγχρονους Μάρκο Πόλο – τους πραγματικούς και αυθεντικούς ταξιδιώτες της εποχής μας: Εσάς!
Ταξιδέψτε μαζί μας!
Ο δρόμος του μεταξιού – Κιργιστάν Καζακστάν