Στις παρυφές του Ελληνισμού, Θράκη: Αλεξανδρούπολη Έβρος Σουφλί Ξάνθη Νέστος Πομακοχώρια Κομοτηνή Δράμα Καβάλα

Με την πρωινή πτήση φτάνουμε νωρίς στην Αλεξανδρούπολη και χωρίς να χάνουμε χρόνο αρχίζουμε το πρόγραμμά μας με πρώτη επίσκεψη στο Εθνολογικό Μουσείο Θράκης στην καρδιά της πόλης. Μια βιωματική ξενάγηση θα μας μεταφέρει στο παρελθόν μέσα από το πλούσιο εκθεσιακό υλικό του μουσείου, αλλά και θα μας συνδέσει με τον τόπο και το χρόνο αξιοποιώντας τις δικές μας εμπειρίες και γνώσεις. Ξεναγός μας η ψυχή του Μουσείου η κυρία Αγγελική Γιαννακίδου, αλλά και η νεαρά και ενθουσιώδης Βαλεντίνα Σωκράτους.
Με το πούλμαν μας θα κατευθυνθούμε προς τον επόμενο προορισμό μας, τον Εθνικό Υδροβιότοπο του Πάρκου του Έβρου. Εκεί στο Κέντρο πληροφόρησης θα πάρουμε πληροφορίες από το φιλόξενο προσωπικό, τις αναρτήσεις και την σχετική προβολή ταινίας.
Συνεχίζουμε με το πούλμαν μας για το Εθνικό Πάρκο του δάσους της Δαδιάς. Είναι μία από τις πρώτες περιοχές στην Ελλάδα που τέθηκαν σε καθεστώς προστασίας, καθώς εδώ συμβιώνουν και ευδοκιμούν συγκεντρωμένα πολλά είδη της χλωρίδας και της πανίδας της Βαλκανικής χερσονήσου, της Ευρώπης και της Ασίας. Το μωσαϊκό τοπίων που διαμορφώνεται από δάση πεύκης και δρυός, τα οποία διακόπτονται από ξέφωτα, βοσκοτόπια και καλλιεργούμενες εκτάσεις αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον για τα αρπακτικά πουλιά. Εδώ συναντώνται τρία από τα τέσσερα είδη γύπα της Ευρώπης (Μαυρόγυπας, Όρνιο και Ασπροπάρης). Θα πληροφορηθούμε για όλα αυτά από το φιλόξενο προσωπικό και μια προβολή ταινίας.
Τελευταίος στόχος μας στην περιοχή, το Σουφλί για να μάθουμε τα πάντα για τη σηροτροφία και τη μεταξουργία στο Μουσείο Μετάξης και να κάνουμε και τα ψώνια μας. Το Σουφλί αναδείχτηκε σε σημαντικό κέντρο παραγωγής μεταξιού στα τέλη του 19ου αιώνα και έως τα μέσα του 20ού. Θα πληροφορηθούμε για την προβιομηχανική διαδικασία της εκτροφής των μεταξοσκωλήκων και την επεξεργασία του μεταξιού, καθώς και για το αρχιτεκτονικό, κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο της εποχής που ανέδειξε το Σουφλί ως σημαντικό μεταξοπαραγωγικό κέντρο της Ελλάδας. Θα ακούσουμε για όλες τις φάσεις που περιλαμβάνει ο κύκλος της σηροτροφίας και για όλα τα στάδια της μεταξουργίας μέσα από αυθεντικά εκθέματα, αλλά και την εμπεριστατωμένη ξενάγηση της ξεναγού μας.
Καιρός όμως να πάμε για φαγητό. Μας περιμένει η παραδοσιακή ταβέρνα Μπερεκέτ.
Μετά το φαγητό θα αναχωρήσουμε για Ξάνθη και το ξενοδοχείο μας για ξεκούραση.
Το βράδυ ελεύθερο για πρώτη γνωριμία με την πόλη.

Μετά από ένα όμορφο πρωινό ξεκινάμε με το πούλμαν μας  για την σημερινή μας εξόρμηση στην Κομοτηνή και τα πέριξ. Θα περάσουμε πρώτα όμως από τον υδροβιότοπο της λίμνης Βιστωνίδας. Θα δούμε το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στην νησίδα της λιμνοθάλασσας σε ένα περιβάλλον απόλυτης ηρεμίας και τις βαρκούλες του παρακείμενου εσωτερικού μικρού ψαρολίμανου Πόρτο Λάγος.
Συνεχίζοντας το ταξίδι μας θα κάνουμε μια μικρή στάση στο ζαχαροπλαστείο Νεντίμ 2 για να δοκιμάσουμε τα περίφημα σουτζούκ λουκούμια και τα άλλα καλούδια του.
Επόμενος σταθμός μας το Οινοποείο Κίκονες για να γνωρίσουμε τα κρασιά της Ροδόπης και τους ορεξάτους ιδιοκτήτες του.
Και να που φτάνουμε στην Κομοτηνή τον τόπο με δυο φωνές και μια ψυχή. Θα πάρουμε μια πρώτη ιδέα από την πόλη τριγυρνώντας με το πούλμαν μας στα περιφερειακά αξιοθέατα της το Κεντρικό Ηρώο – σπαθί, το πάρκο Αγίας Παρασκευής, το Βυζαντινό φρούριο, τον ναό κοιμήσεως Παναγίας, το αρχοντικό Νέστορα Τσανακλή, το Μουσείο Καραθεοδωρή κ.λ.π. Στο κέντρο πάλι με τα πόδια θα δούμε το Εσκί τζαμί το παλαιό Ιμαρέτ, τα τενεκετζίδικα, τα παλαιοπωλεία, τα μαχαιράδικα και φυσικά θα δοκιμάσουμε τις τοπικές λιχουδιές στραγάλια, ταχίνι, μπουγάτσα του αέρα, σαλέπι.
Θα καταλήξουμε που αλλού, ….για φαγητό στο τσιπουράδικο Καψούλι με τα καλύτερα μεζεδάκια της πόλης.
Μετά το φαγητό θα επιστρέψουμε στη βάση μας στην Ξάνθη.

Μετά από ένα ωραίο πρωινό στο ξενοδοχείο μας, θα περπατήσουμε στα όμορφα σοκάκια της παλιάς πόλης. Όπως συνηθίζονταν στις περισσότερες πόλεις κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, έτσι και στην Ξάνθη η ρυμοτομία οργανωνόταν με βάση τις γειτονιές (μαχαλάδες) οι οποίες αντίστοιχα αναπτύσσονταν με βάση κάποιο θρησκευτικό κέντρο (εκκλησία, τζαμί, συναγωγή). Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό ότι η συνύπαρξη χριστιανών, μουσουλμάνων και Εβραίων δημιούργησε ένα μείγμα που πάντρευε τον ανατολικό και τον δυτικό πολιτισμό αφήνοντας οικοδομήματα με ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Εδώ θα έρθουμε σε επαφή με το αισθητικά άρτιο αποτέλεσμα της σύνθεσης διαφορετικού τύπου πολυμορφικών κατοικιών με φόντο το φυσικό τοπίο των οροσειρών της περιοχής. Οι κατασκευαστικές τεχνικές άλλωστε εκτός από τις θρησκευτικές αντιλήψεις σχετίζονταν άμεσα με τη διαθεσιμότητα των ντόπιων υλικών.
Ο περίπατος μας θα καταλήξει στο Λαογραφικό Μουσείο της πόλης που στεγάζεται σε δύο διώροφα κτίρια του 1870. Ανήκαν στην οικογένεια καπνεμπόρων Κουγιουμτζόγλου και σχεδιάστηκαν σε νεοαναγεννησιακό ύφος από γνωστό ρώσο αρχιτέκτονα. Χαρακτηριστικό της διακόσμησης είναι η χρήση κόκκινων πλίνθων ενώ ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν οι εσωτερικές τοιχογραφίες που αποδίδονται σε Γερμανό νεορομαντικό ζωγράφο. Βρίσκεται σχεδόν δίπλα στην πλατεία Μητρόπολης σε μια περιοχή που αποτελούσε το κέντρο του ελληνισμού κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Στην περιήγηση μας στο μουσείο θα παρατηρήσουμε την ιστορική και κοινωνική εξέλιξη που συντελέστηκε στην Ξάνθη τους τελευταίους αιώνες. Θα μάθουμε για τις καθημερινές συνήθειες των κατοίκων του παρελθόντος και θα μπορέσουμε να επεξεργαστούμε  χρηστικά αντικείμενα και εργαλεία που πλέον δεν χρησιμοποιούνται. Ξεναγός μας στην περιήγηση της παλιάς πόλης και του Μουσείου θα είναι συνεργάτης του Μουσείου.
Πολύ κοντά γίνεται το Παζάρι η ιστορία του οποίου, χάνεται στα χρόνια της οθωμανικής περιόδου με απαρχή τον 15ο αιώνα. Ξεκίνησε ως ζωαγορά, συνέχισε ως αγορά οπωροκηπευτικών. Με αρχική τοποθεσία, μέχρι το 1920 στη σημερινή κεντρική πλατεία, γίνονταν κάθε Κυριακή και έκτοτε κάθε Σάββατο. Είναι μια από τις πιο σημαντικές υπαίθριες εμπορικές δραστηριότητες στη Βόρεια Ελλάδα. με χιλιάδες επισκέπτες. από τις βαλκανικές χώρες όλο το χρόνο, ενώ ημερήσιες εκδρομές πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο από τους όμορους νομούς. Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, Ρομά, πρόσφυγες από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, αφρικανοί και κινέζοι συνυπάρχουν αρμονικά, δίδοντας στο παζάρι ένα ιδιαίτερο χρώμα, το οποίο δεν συναντάει κανείς σε άλλες υπαίθριες αγορές. Στους πάγκους τους θα βρούμε από οπωροκηπευτικά και κάθε λογής τρόφιμα, χαλιά, κουβέρτες, είδη ένδυσης και υπόδησης, είδη οικιακής χρήσης και παιχνίδια που σκιαγραφούν την μοναδική ατμόσφαιρα του παζαριού. Θα ενδώσουμε και εμείς στον πειρασμό μιας μικροαγοράς. Πριν αφήσουμε την πόλη μπορούμε να κάνουμε ένα μικρό πέρασμα από το σπίτι του Μάνου Χατζιδάκι, που σήμερα είναι χώρος μουσικής.
Επόμενος στόχος μας είναι τα Πομακοχώρια. στην παραμεθόριο με τη Βουλγαρία. Ο χρόνος κυλάει αργά εδώ. Μοιάζει να βρίσκεσαι σε άλλη εποχή. Η πομάκικη γλώσσα είναι που καθορίζει τον πληθυσμό και όχι η εθνική συνείδηση. Θα επισκεφτούμε το κοντινότερο χωριό στην Ξάνθη τη Σμίχθη να πάρουμε μια γεύση μιας άλλης Ελλάδας μέσω της αφήγησης του πρώην δάσκαλου του χωριού Φαχρί και ένα μεζεδάκι με τσίπουρο στο μεζεδοπωλείο του Τζεμίλ.
Για φαγητό θα βρεθούμε  αργότερα  το απόγευμα στο εστιατόριο ‘Παλαιά Πόλις’ στην Ξάνθη σε ένα εξαιρετικό δείπνο με κυνήγι και άλλα καλούδια.
Αργότερα στην απογευματινή μας βόλτα αξίζει να επισκεφτούμε το Σπίτι της Σκιάς του Μηχανικού –  Εικαστικού Τριαντάφυλλου Βαίτση με τα ιδιαίτερα ‘γλυπτά σκιάς’ του, να γνωρίσουμε τον καλλιτέχνη και να ακούσουμε από τον ίδιο την εικαστική πρόταση του.
Το βράδυ ελεύθερο για βόλτες στην πόλη της Ξάνθης.

Σήμερα  μετά το γνωστό πρωινό θα αφήσουμε την Ξάνθη για την Δράμα  μέσα από μια μαγευτική διαδρομή στα Στενά του Νέστου. Οι κατάφυτες όχθες του ποταμού και οι απόκρημνοι βράχοι που βυθίζονται απότομα μέσα στα νερά του, αποτελούν ένα μοναδικό σκηνικό, που σε συνδυασμό με την απουσία θορύβων ανθρώπινης δραστηριότητας μετατρέπουν τον τόπο σε ιδανικό προορισμό ξεκούρασης και ηρεμίας. Παραπλεύρως του ποταμού υπάρχουν πανέμορφα χωριά.
Πρώτη επίσκεψη της ημέρας το Παρανέστι όπου θα γνωρίσουμε τον πολυπράγμονα μελισσοκόμο κο Γιώργο Καρυπίδη στο ‘μέλι της αρκούδας’ που θα μας μιλήσει για τη συλλογή του βιολογικού μελιού του από αυτοφυή βλάστηση αλλά και για τις αρκούδες της περιοχής που το τιμούν δεόντως. Μαζί θα φτιάξουμε παστέλι με σουσάμι που θα καταναλώσουμε πάραυτα.
Η συνάντηση θα γίνει στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Ροδόπης το οποίο έχει και το ίδιο την αξία του.
Συνεχίζουμε για το Οινοποιείο Νίκου Λαζαρίδη στο Δοξάτο.  Μια σύντομη ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του οινοποιείου και μια μικρή οινογνωσία θα μας δώσουν το στίγμα της ανωτερότητας των Δραμινών κρασιών και του οινοπαραγωγού. Το extra αυτού του οινοποιείου είναι η Πινακοθήκη “Μαγικό Βουνό” που στεγάζει έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, που διακόσμησαν τις ετικέτες της κάθε εσοδείας του “Μαγικού Βουνού”. Πρωτότυπες δημιουργίες που εκφράζουν σχεδόν το σύνολο των τάσεων της ζωγραφικής, από τον ρομαντισμό και τον ρεαλισμό, έως τον υπερρεαλισμό και τη μοντέρνα τέχνη.
Διαφορετικές εικόνες, που έχουν ωστόσο ως αδιόρατο συνδετικό κρίκο μια μοναδική φιάλη ενός Icon κρασιού. Ένας ιδιαίτερος χώρος, εκεί όπου ο πολιτισμός των εικαστικών τεχνών, γίνεται ένα με την κουλτούρα του οίνου.
Η  επόμενη στάση μας είναι εξίσου εντυπωσιακή. Είναι το Σπήλαιο του Αγγίτη ποταμού με λευκούς και κόκκινους σταλακτίτες όπου ο επισκέπτης κινείται σε ένα διάδρομο πάνω στο ποτάμι αντίθετα με τη ροή των ορμητικών νερών. Την ομορφιά της εικόνας συμπληρώνει ένας μεγάλος υδραυλικός τροχός που κάλυπτε τις ανάγκες ύδρευσης της περιοχής στην οθωμανική περίοδο. Η αναλυτική ξενάγηση από τον φύλακα ολοκληρώνει την επίσκεψη.
Καταλήγουμε στην σημερινή μας περιπλάνηση στην πανέμορφη Δράμα. Θα κάνουμε  μια πρώτη γνωριμία με την πόλη, στο πάρκο Αγίας Βαρβάρας με τα τρεχούμενα νερά και το Ματμάρινο σπίτι το Μουσείο φωτογραφίας και την πρώην καπναποθήκη και νυν πεντάστερο Hydrama Grand Hotel. Θα περάσουμε και από το πρατήριο μιας μορφής της αλλαντοποιίας της βόρειας Ελλάδας ενός βαθιά φιλοσοφημένου παραγωγού του κου Παρασκευά Σαρήμπογια.

Η οικογένεια ήρθε στην Ελλάδα το 1890, έχοντας στις αποσκευές της παραδοσιακές συνταγές
για παστουρμάδες, σουτζούκια, σαλάμια και πολλές άλλες καραμανλίδικες και πολίτικες συνταγές.
Από το 1938 εγκαταστάθηκε στη Δράμα και ξεκίνησε το πρώτο της εργαστήριο.
Σήμερα η τέταρτη γενιά συνεχίζει ακολουθώντας και προσαρμόζοντας τις συνταγές του παππού στις απαιτήσεις του σήμερα σε υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις, πιστοποιημένες με ISO & HACCP.
Για φαγητό στη Δράμα θα πάμε στους Εντράδες του ζεύγους Παναγιωτίδη με τοπικές λιχουδιές.
Μετά το φαγητό συνεχίζουμε για Καβάλα και το ξενοδοχείο μας για εγκατάσταση και ξεκούραση.
Στην διαδρομή θα περάσουμε εάν μας παίρνει η ώρα από το εργαστήριο – πρατήριο Χαλβά Ελευθερίου για να δοκιμάσουμε το πασίγνωστο μαστιχάτο χαλβά του και να μάθουμε τα μικρά μυστικά του.
Το βράδυ ελεύθερο για πρώτη γνωριμία με την πόλη της Καβάλας.

Στην Καβάλα μας περιμένει μια ξενάγηση στο Δημοτικό Μουσείο Καπνού,  μια γνωριμία με το ολοκαίνουργιο Ναυτικό Μουσείο, μία τέλεια ξενάγηση  στο Ιμαρέτ (το πρώην  οθωμανικό ορφανοτροφείο και νυν Ξενοδοχείο πολυτελείας) και στο διπλανό  Μουσείο Μεχμέτ Αλή.
Τέλος θα απολαύσουμε την  πανοραμική θέα της πόλης με το καφεδάκι μας στο Μπρίκι Καφέ.
Για φαγητό με κρεατικά μας περιμένουν στο παλιό χαμάμ – σήμερα ταβέρνα Σούσουρο.
Μετά το φαγητό θα περάσουμε με το πούλμαν μας από τις Καμάρες (το ρωμαϊκό υδραγωγείο), ολοκληρώνοντας την γνωριμία μας με την πόλη.
Αμέσως μετά θα κατευθυνθούμε προς το αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης για την πτήση επιστροφής στην Αθήνα.