Ταξίδι στη Xώρα των Βάσκων: Πίντσος, Γκερνίκα, Αστέρια και ο Ωκεανός!

Το ταξίδι στη Χώρα των Βάσκων απευθύνεται σε ανθρώπους με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη που στο μυαλό, την καρδιά και την ψυχή τους μπορούν να συνδυάσουν, ανακαλέσουν και αποθηκεύσουν τόνους φωτογραφικής και γνωστικής φύσεως πληροφορίας σχετικά με την ιστορία, την γεωγραφία, τη φύση, το κλίμα, τις τέχνες και τα γράμματα, την λαογραφία, τον πολιτισμό και φυσικά την κουζίνα.

Οι Βάσκοι είναι ένας λαός και μία χώρα που χωρίζονται “τύποις” από τα γαλλο-ισπανικά σύνορα και έχουν αφήσει το στίγμα τους στο πέρασμα των αιώνων ανάμεσα στον Βισκαϊκό Κόλπο στις ανατολικές ακτές του Ατλαντικού Ωκεανού, στον βορρά της ορεινής και οινοπαραγωγικής Ισπανίας (Ναβάρρα, Λεόν, Λα Ριόχα, Καστίλλη), τα Πυρηναία και την Κοιλάδα της Ακιταίνης από την μεριά της Γαλλίας.
Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα από πού κρατάει η σκούφια των Βάσκων και της γλώσσας τους. Τα βιβλία και οι ειδικοί έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά. Αν όμως ταξιδέψεις εκεί και μπεις για τα καλά στις γειτονιές των πόλεων, στις πλατείες των χωριών, στα πίσω μέρη των μπαρ που πάνε μόνο οι Βάσκοι, θα καταλάβεις πολλά.

Ας υποθέσουμε ότι σε έχουν απαγάγει και σε αφήνουν χωρίς κανένα σημείο αναφοράς στην μέση μιας πλατείας, της μεγαλύτερης πόλης της Χώρας των Βάσκων, του σπουδαίου Μπιλμπάο. Είναι τέσσερεις το απόγευμα κι ο ήλιος λάμπει στον καταγάλανο ουρανό. Παρότι τέλη Ιουλίου ο αέρας είναι δροσερός. Το κλίμα ωκεάνιο, γλυκό, φέρνει τις ανεπαίσθητες ταξιδιάρικες μυρωδιές από τα ανοικτά του Ατλαντικού και τα κύματα της Κέλτικης Θάλασσας που χύνονται μέσα στον Βισκαϊκό κόλπο. Κάτι φρεσκαρισμένοι από την μεσημεριανή σιέστα παππούδες μοιράζονται ένα παγκάκι ενώ επιβλέπουν τα εγγόνια τους που παίζουν στην πλατεία. Καθώς μιλάνε και γελάνε σχολιάζοντας κάτι κορίτσια που μόλις πέρασαν φορώντας σορτσάκια νομίζεις ακούς ελληνικά. Το ίδιο σου λένε και οι φάτσες τους. Αλλά οι πινακίδες στα γύρω μαγαζιά διαφωνούν.

Αν έχεις ταξιδέψει Ιρλανδία ή και Σκανδιναβία αρχίζεις και μπαίνεις σε υποψίες. Ή μάλλον σε σκέψεις. Πας πίσω, στα πολύ παλιά χρόνια, μεσαίωνας και νωρίτερα, που τα πανιά στα καράβια δεν άλλαζαν θέση και οι ναυτικοί περίμεναν τον άνεμο να γυρίσει πρίμα για να ταξιδέψουν. Ήταν θαρραλέοι Κέλτες ή Βίκινγκς που έφτασαν κι έσπειραν το αίμα τους πρώτοι εδώ; Αρχαίοι Έλληνες ή Ρωμαίοι; Ή ήταν οι άνθρωποι των βουνών που καλλιέργησαν πρώτοι τον τόπο; Γιατί η γλώσσα τους δεν μοιάζει καθόλου με τα καστιλλιάνικα ή τα γαλλικά; Μήπως οι άνθρωποι των βουνών είχαν μία δική τους διάλεκτο η οποία, στην προσπάθεια να αμυνθούν απέναντι σε κατακτητές από ανατολή, νότο και βορρά, απέκτησε δικούς της κώδικες και σημασίες που στην πορεία των αιώνων, το αγέρωχο της κουλτούρας των Βάσκων κράτησε για πάντα ζωντανά;
Με αυτά τα αναπάντητα ερωτηματικά στο μυαλό σου αφήσου να ζήσεις για λίγο σαν Βάσκος. Ή σαν ένας αυθεντικός Πολίτης του Κόσμου στη Χώρα των Βάσκων. Ξεκίνα από το Μπιλμπάο.

• Ξύπνα νωρίς για να τα κάνεις όλα νωρίς. ΝΑΙ, πολύ καλό το Μουσείο Guggenheim, απίστευτη αρχιτεκτονική και κατά καιρούς κάνει σπουδαίες εκθέσεις και events αλλά οι θησαυροί κρύβονται στο Μουσείο Καλών Τεχνών – ένα από τα πλουσιότερα σε αξία εκθεμάτων μουσεία της Ισπανίας, μετά το Πράδο, με εκατοντάδες έργα από όλο τον κόσμο, από τον Μεσαίωνα ως σήμερα.

• Δώδεκα ή μία το μεσημέρι και για ένα δίωρο. Pintxos time! Μην πας όπου οι τουρίστες. Βρες οποιοδήποτε pintxos bar σερβίρει Βάσκους και δοκίμασε τα πάντα πληρώνοντας με βάση τις οδοντογλυφίδες σου και πετώντας τις χαρτοπετσέτες κάτω όπως οι locals. Συνδύασε τα πίντσος σου με τοπική χύμα μπύρα ή το βάσκικο φρέσκο λευκό κρασί txikito (τσικίτο) ή ένα ποτήρι κρασί της αρεσκείας σου, όλα τα κρασιά τους ακόμα και τα πιο φτηνά είναι φανταστικά κι αξίζει να δοκιμάζεις κάθε μέρα κι άλλες ποικιλίες.

• Στις 2 κλείνουν τα μπαρ, πήγαινε για σιέστα. Αν έχεις φάει και πιει σωστά, την χρειάζεσαι οπωσδήποτε!
• Το απόγευμα σουλάτσο στις πλατείες. Καφές, παγωτό, κουσκούς έστω και με τα μάτια. Οι πλατείες του Μπιλμπάο είναι υπέροχες, περιστοιχισμένες με συνήθως μαρμάρινες κολώνες με περίτεχνα επιστύλια που ορίζουν στοές γεμάτες μαγαζάκια. Το ίδιο γοητευτικές αλλά και μυστηριώδεις είναι και οι εκκλησίες του.
• Νωρίς τα βραδάκια,pintxos time, γύρος δεύτερος. Και μετά βόλτα στην παλιά πόλη. Ωραία μπαρ, δυνατές μουσικές ή πιο απόμακρες καταστάσεις, σκοτεινά ποτάδικα που θυμίζουν ιρλανδέζικες παμπ, με ελάχιστους Βάσκους θαμώνες και που στις πίσω αίθουσές τους παλιότερα μαζεύονταν κρυφά τα μέλη του ΕΤΑ.

• Tip: Όσο τουλάχιστον είσαι εδώ σεβάσου την ιστορία των Βάσκων. Όχι ισπανικές σημαίες, ούτε για emoji που λέει ο λόγος. Οι Βάσκοι έχουν την δική τους ιστορία και φυσικά τη δική τους σημαία.
• Πήγαινε στο λιμάνι. Δες τις εκβολές του ποταμού Nerbioi, χάζεψε τα καράβια που κάνουν αρόδου στον ωκεανό ή ξεφορτώνουν την πραμάτεια τους και κάτσε να φας με τους ντόπιους ψάρια ψητά στα κάρβουνα και ολόφρεσκα θαλασσινά σε λαϊκές ταβέρνες της περιοχής
• Η διαδρομή από το Μπιλμπάο στην Ντονόστια (Σαν Σεμπάστιαν) είναι ονειρική και από τις καλύτερες διαδρομές με αμάξι στην Ευρώπη. Η βλάστηση είναι τροπική λόγω της υγρασίας που φέρνει ο ωκεανός, η χλωρίδα πανέμορφη με πολλά ενδημικά είδη, τα τοπία που ξετυλίγονται στροφή με στροφή προκλητικά υπέροχα. Μικρά χωριά χτισμένα πάνω σε μαγικές παραλίες με κόκκινες αμμουδιές. Βρες κάπου να αράξεις για λίγες ώρες παρακολουθώντας την παλίρροια που έρχεται και –ανάλογα τι μέρος έχεις πιάσει- μπορεί να σε κάνει μούσκεμα ή να καλύψει την αμμουδιά κάνοντάς την ορμίσκο ιδανικό για ψάρεμα με καλάμι.

• Στη διαδρομή φρόντισε να ακούς Βάσκικη μουσική. Θα σε βοηθήσει περαιτέρω να αποκωδικοποιήσεις την καταγωγή τους. Οι Βάσκοι έχουν γράψει τη δική τους ιστορία στην μουσική από τον μεσαίωνα με τις μπαλάντες και τους τροβαδούρους τους, ως και το σήμερα – ειδικά στην punk σκηνή. Ακόμα και τα όργανα και οι χοροί τους διαφέρουν. Άκου εδώ. Ναι, μην ψάξεις για φλαμένκο.

• Θα περάσεις από το χωριό Γκερνίκα, το χωριό από την ιστορία του οποίου ενεπνεύσθη ο Πικάσο το ομώνυμο έργο του. Ο πίνακας ΔΕΝ είναι εκεί. Τον έχουν οι Ισπανοί στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία, στην Μαδρίτη και αρνούνται να τον δώσουν πίσω στη χώρα του (στο Μουσείο Γκουγκενχάιμ εν προκειμένω). Αυτός ο τεράστιος καμβάς (3,54×7,82μ.) περιγράφει την απανθρωπιά, τη βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου. Ήταν παραγγελία της δημοκρατικής κυβέρνησης της Ισπανίας για την Διεθνή Έκθεση του Παρισιού το 1937. Ο Πικάσο εμπνεύστηκε το έργο όταν, στις 26 Απριλίου της ίδιας χρονιάς, στο πλαίσιο του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, Γερμανοί πιλότοι της αεροπορίας των εθνικιστών βομβάρδισαν την Γκερνίκα. Στον βομβαρδισμό εκείνο σκοτώθηκαν 1.650 άνθρωποι και ισοπεδώθηκε το 70% της πόλης με 32 τόνους εκρηκτικά.

Χωριό με χωριό, στροφή με στροφή θα φτάσεις στην Ντονόστια. Από εδώ και στο εξής και μέχρι να ξανατραβήξεις τον δρόμο προς την ενδοχώρα ή τα δυτικά βάλε τα ρούχα του Πολίτη του Κόσμου. Είσαι σε μια από τις καλύτερες και πιο φωτογραφημένες παραλίες του κόσμου, στην La Concha. Μαγιό οπωσδήποτε και μπάνιο μέχρι να έρθει η παλίρροια να τα σκεπάσει όλα και να αρχίσεις να τρέχεις να μαζέψεις τα πράγματα πριν βραχούν και να ανέβεις τις σκάλες πριν γεμίσει νερό και ψάρια η παραλία.

• Μετά με τα πόδια στο λιμάνι να χαζεύεις τα παιδιά να κάνουν βουτιές από τα ψαροκάικα ενώ θα πιείς μια παγωμένη μπύρα στα μαγαζάκια που κάτω από την βαμμένη με ασβέστη στοά θα σου θυμίσουν Κυκλάδες.
• Ευχή και κατάρα. Να έχεις κλείσει, καιρό πριν έρθεις, τραπέζι για μενού degustation σε κάποιο από τα εστιατόρια της περιοχής που έχουν διακριθεί με αστέρια Michelin. Ας μη ξεχνάμε, η σύγχρονη κουζίνα των Βάσκων γράφει ιστορία στην σύγχρονη μαγειρική και είναι μια κατηγορία από μόνη της. Το δε San Sebastian είναι η δεύτερη πόλη μετά το Κιότο στον κόσμο σε αριθμό αστεριών Μισελέν /κεφαλή.

• Ντύσου κομψά και βγες με άνετα παπούτσια στα πλακόστρωτα καλντερίμια της παλιάς πόλης για πίντσος. Επίσης με άδειο στομάχι γιατί αυτά που θα δεις και θα φας είναι πάρα – πάρα πολλά!
• Προχώρα, πέρνα τα σύνορα για Μπαγιόν και Μπιαρίτζ. Το Μπιαρίτζ είναι το παραλιακό θέρετρο της ελίτ του κόσμου. Εκεί εκτυλίσσεται μέρος της ιστορίας στο βιβλίο του Χέμινγουει “Ο Ήλιος ανατέλλει ξανά”. Περπάτα ξυπόλητος στα χιλιόμετρα της ατέλειωτης αμμουδιάς της παραλίας της Πλευράς των Βάσκων χαζεύοντας τους σέρφερ, κάνε τη βόλτα σου στο παλιό λιμάνι, κάτσε σε ένα από τα παραλιακά καφέ στην πλαζ Μιραμάρ, κάνε την υπέρβαση, γιατί όχι, για ένα περνό στο Καζίνο κοιτώντας την δύση του ήλιου. Αν η Κυανή Ακτή είναι το θέρετρο των πλουσίων του κόσμου, το Μπιαρίτζ είναι το θέρετρο των πραγματικών Πολιτών του Κόσμου. Θα ενθουσιαστείς!

• Περνώντας από την όμορφη Μπαγιόν πάρε ένα κόκκινο μαντήλι και φόρα το μέχρι να πας Παμπλόνα και ξανά στη βάση σου. Βουνά και δάση στο διάβα σου μέχρι την πανέμορφη πόλη όπου και το γνωστό έθιμο με το Κυνήγι των Ταύρων. Κάτσε με τους ντόπιους στην πλατεία ή φάε ψητά σε κάποια ταβέρνα και γύρνα πίσω στο Μπιλμπάο από τα βουνά, για να το δεις πανέμορφο με το ποτάμι του από ψηλά, να γίνεται ένα με τον ωκεανό στο λιμάνι που κρατάει κρυφό το κλειδί της μυστικής ιστορίας της Χώρας των Βάσκων.

Ονειρεύεσαι; Ταξίδεψε μαζί μας στην Χώρα των Βάσκων ξεκινώντας από εδώ